In Pythagoras en snaren is te lezen hoe Pythagoras de toonhoogten binnen het oktaaf vaststelde. Een mooi systeem dat het lang heeft volgehouden.
Maar in de Middeleeuwen ontwikkelde zich in de westerse muziek de meerstemmigheid en dat gaf problemen. Het rekenen over meerdere oktaven met reine kwinten gaf vooral problemen voor de terts. De eerste aanpassing was de zg. middentoonstemming, later uiteindelijk in onze tijd resulterend in de evenredigzwevende stemming.
De Duitse muziektheoreticus Andreas Werckmeister (eind 17e eeuw) heeft een stemming ontwikkeld die hij 'wohltemperiert' noemde en die Bach in zijn Wohltemperierte Klavier verdedigd heeft. Dat was nog niet helemaal onze evenredigzwevende stemming, maar hij was wel de eerste die de kwint iets te klein maakte. Bij de stemming van Werckmeister hadden de verschillende toonsoorten nog hun verschillende 'kleur'. Bach heeft dus niet met zijn Wohltemterierte Klavier de evenredigzwevende stemming verdedigd waar wij in onze tijd aan gewend zijn, maar wel een stemming die meer mogelijkheden gaf dan tot dan toe gebruikelijk.
terug Vragen of opmerkingen?